We hebben het regelmatig over innovaties in ons werkveld. AI (Artificial Intelligence) komt daar ook nog wel eens als gespreksonderwerp aan bod, maar in mijn beleving is daar vaak geen duidelijk beeld bij. Hoe dan en wanneer dan? Ik dacht, laat ik het eens aan chatGPT vragen. (6 mei, Ingeborg van Oorschot)
Dit AI programma is ontwikkeld door OpenAI Inc. GPT staat voor Generative Pre-trained Transformer, en deze serie apps wordt ontwikkeld voor onder andere natuurlijke taalverwerking, tekstgeneratie, en 
beeldherkenning. Gebruik is gratis, maar je moet wel inloggen met een e-mail adres of google account.
Als opening vroeg ik de chatbot: “Begrijp je Nederlands?”. En ja, de chatbot reageert onmiddellijk: “Ja, ik begrijp Nederlands. Hoe kan ik je helpen?” Nu ja, dan eerst maar eens gevraagd of het voor mij een column kan schrijven. Dus ik vroeg: “Kun je een tekst van 500 woorden schrijven over AI in Nederland en daarbij specifiek vermelding van AI als hulp bij aanpak van bodemverontreiniging”
Ik had nog niet op enter gedrukt of de bot begon meteen tekst te formuleren. Zonder pauze, zonder achteraf aanpassen van zinnen. Binnen 30 seconden had ik een tekst voor mijn neus van 7 alinea’s. Daar was ik wel van onder de indruk. Maar zodra ik ging lezen viel het tegen. Het waren uiteindelijk 4 alinea’s met algemeenheden, waarbij ik af en toe mijn wenkbrauwen optrek. Zoals de zin “Een gebied waar AI een opmerkelijke impact heeft gehad, is de aanpak van bodemverontreiniging”. Oh ja?
Dus maakte ik mijn vraag wat concreter en typte ik: “Wat kan AI bijdragen aan de aanpak van bodemverontreiniging”. En ook dit keer was er binnen seconden een antwoord. Geen platitudes dit keer om te komen aan het minimale aantal woorden, maar een beknopt lijstje met de volgende speerpunten:
- 1. Voorspellende modellen: AI kan worden gebruikt om modellen te ontwikkelen die de verspreiding van verontreinigende stoffen in de bodem voorspellen.
- 2. Gegevensanalyse: AI kan grote hoeveelheden gegevens over bodemverontreiniging analyseren om patronen en trends te identificeren.
- 3. Beeldverwerking: AI kan worden toegepast op satellietbeelden en dronebeelden om veranderingen in bodemcondities te detecteren en verontreinigde gebieden in kaart te brengen.
- 4. Robotica: AI-gestuurde robots kunnen worden ingezet voor het nemen van bodemmonsters op moeilijk bereikbare of gevaarlijke locaties.
- 5. Beslissingsondersteuningssystemen: AI kan worden gebruikt om verschillende scenario’s voor bodemsanering te evalueren en aanbevelingen doen op basis van de beste beschikbare gegevens.
Klinkt best logisch, dus ging ik doorvragen. Wat voor soort modellen zijn dat dan, en wie heeft die al eens toegepast en waar kan ik (wetenschappelijke) artikelen vinden over het resultaat?
En dat is waar chatGPT me in de steek laat.
Concrete voorbeelden kan het niet produceren. En dat komt omdat het programma is gebaseerd op de analyse van bestaande teksten, en niet een soort veredelde internet zoekmachine is. Dus op mijn vraag naar concrete voorbeelden is het beste wat het kan antwoorden “je kan het vinden met Google”.
En dat is denk ik een valkuil voor mensen die enthousiast met dit programma aan de slag gaan. Door de snelle interactie heb je het gevoel dat je een echt gesprek voert, en dat de antwoorden die heel snel en stellig worden geformuleerd zijn gebaseerd op daadwerkelijke actuele bronnen. Maar dat is niet zo.
Ik stelde chatGPT de vraag: “Zijn je antwoorden betrouwbaar”. En tot mijn verbazing duurt het dit keer even voordat ik antwoord krijg. En de strekking van het antwoord is het waard om even volledig weer te geven; “Mijn antwoorden zijn gebaseerd op een combinatie van algemene kennis die ik heb verkregen tijdens mijn training, en specifieke informatie uit mijn database die zich uitstrekt tot januari 2022. Mijn doel is om nauwkeurige en nuttige informatie te verstrekken, maar het is altijd een goed idee om kritisch te blijven en aanvullende bronnen te raadplegen, vooral voor specifieke en actuele onderwerpen. Als je op zoek bent naar de meest recente onderzoeksresultaten of specifieke bronnen, kan het raadplegen van actuele wetenschappelijke literatuur of het raadplegen van experts op het gebied je helpen de meest betrouwbare informatie te verkrijgen.”
En dat is denk ik het meest specifieke en betrouwbare antwoord dat ik heb gekregen tijdens ons gesprek.
Ik was oorspronkelijk van plan om deze column te laten schrijven door AI. Maar ik vind het veel interessanter om mijn ervaring naar aanleiding van het ‘gesprek’ te delen. Mijn conclusie? AI heeft zeker potentie om in te zetten in ons werkveld, en ik ga er van uit dat dit zelfs al gebeurt (zie de vijf speerpunten). En ik raad iedereen aan een keer in gesprek te gaan met chatGPT om te ervaren hoe dat gaat. Maar voor het schrijven van een column over actuele ontwikkelingen in ons werkveld zullen we – voorlopig - toch nog zelf in de pen moeten kruipen.
Ingeborg van Oorschot
Reageren op deze column kan hier: Linked
